Φρένο στις μαζικές απολύσεις συμβασιούχων

Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ

Ανοίγει με αποφάσεις – σταθμό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και της Ελληνικής Δικαιοσύνης ο δρόμος για να διεκδικήσουν χιλιάδες συμβασιούχοι την παραμονή στην εργασία τους ή την επιστροφή τους σε περίπτωση που έχουν ήδη απολυθεί.
Πρόκειται για μεγάλη δικαστική ανατροπή υπέρ του μη μονίμου προσωπικού του δημοσίου τομέα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι εργαζόμενοι με καθεστώς stage.
Παράλληλα, δίνει ένα ηχηρό χαστούκι στη «νεοθατσερική» κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου που δείχνει καιρό τώρα την πόρτα της εξόδου στο σύνολο των συμβασιούχων, αδιαφορώντας αν αυτοί θα οδηγηθούν στην ανέχεια και το κοινωνικό περιθώριο.
Με την υπ’ αριθμ. 1030/2010 απόφασή του το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών δέχεται ως σύννομη με το Ελληνικό Δίκαιο και προχωρά στην άμεση εκτέλεση της απόφασης (24-4-2009) της Ολομέλειας του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Σύμφωνα με αυτή, εκτιμάται ότι:
* Το άρθρο 103 παρ. 8 του Ελληνικού Συντάγματος δεν απαγορεύει τη δικαστική αναγνώριση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου ή έργου που υποκρύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, σε αορίστου χρόνου.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο και οι προηγούμενες προέτασσαν το συγκεκριμένο άρθρο ως το μεγάλο εμπόδιο, προκειμένου να δικαιολογήσουν την άρνησή τους για μετατροπή των παραπάνω συμβάσεων και τις απολύσεις που ακολουθούσαν.
Στο σκεπτικό του ΔΕΚ αναφέρεται ότι το Σύνταγμα απαγορεύει μόνο τη μετατροπή συμβάσεων που συνήφθησαν για επείγουσες πρόσκαιρες και απρόβλεπτες ανάγκες.
Αυτές είναι, κατά τον εργατολόγο Χρήστο Νικολουτσόπουλο, που κέρδισε ακόμη μια μάχη υπέρ των συμβασιούχων που ζουν στο τούνελ της εργασιακής αβεβαιότητας, «οι τετράμηνες συμβάσεις που για παράδειγμα γίνονται προκειμένου κάποιοι να αναπληρώσουν τους αδειούχους ταχυδρομικούς».
Για τον ίδιο η μόνη ελπίδα των εργαζομένων με διάφορες μορφές εργασίας στο Δημόσιο και τους φορείς του, από τη λαίλαπα των απολύσεων που σχεδιάζεται, είναι η εξάντληση όλων των ένδικων μέσων, ακόμη και των ασφαλιστικών.
Το τραγελαφικό είναι ότι το ΠΑΣΟΚ, όταν ακόμη διατηρούσε, έστω και ψευδεπίγραφα, τον σοσιαλιστικό του χαρακτήρα, υιοθετούσε (υπάρχει και σχετική πρόταση 43 βουλευτών του) τη συγκεκριμένη ερμηνεία.
* Ο χαρακτηρισμός των συμβάσεων ως έργου ή ορισμένου χρόνου για εργαζόμενους στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα δεν αποτελεί σύμφωνα με το ΔΕΚ (κάτι που δέχτηκε και το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών) αντικειμενικό λόγο που να απαγορεύει την αναγνώριση των συμβάσεων αυτών ως αορίστου χρόνου.
* Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι το Π.Δ. 164/2004 δεν έδινε πλήρη αναδρομητικότητα, με αποτέλεσμα σημαντική μερίδα συμβασιούχων να μην μπορέσει να επωφεληθεί από τις ευεργετικές του διατάξεις.
Ο δικαστής Θανάσης Παπαπαναγιώτου σε υλοποίηση της απόφασης του ΔΕΚ προέκρινε ως πιο αποτελεσματικό νομοθετικό όχι το εν λόγω Προεδρικό Διάταγμα, αλλά τον νόμο 2112/20, ο οποίος αν και συμπλήρωσε «ενενήντα χρόνια ζωής» διακρίνεται για την προοδευτικότητά του.
Όπως προβλέπει λοιπόν σ’ αυτό και αποδέχτηκε ο κ. Παπαπαναγιώτου, «όποιος καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες πρέπει να έχει συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου».
Για την ιστορία, όλα ξεκίνησαν όταν μια αρχαιολόγος που προσελήφθη τον Μάρτιο του 2002 από το υπουργείο Πολιτισμού, προσέφυγε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών όταν την απέλυσαν (έληξε η σύμβασή της) την 31-12-2006 ζητώντας να αναγνωρισθεί ότι κάλυπτε πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Το συγκεκριμένο δικαστήριο με την υπ’ αριθμ. 2088/2008 απόφασή του τη δικαίωσε (ότι καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες) και για την ερμηνεία της κοινοτικής οδηγίας 77/99 παρέπεμψε στο ΔΕΚ θέτοντας προδικαστικά ερωτήματα.
Το ΔΕΚ με την απόφαση της 24-4-2009 (υπόθεση C-519/08) της μείζονος ολομέλειάς του, γνωμοδότησε ότι η μετατροπή των συμβάσεων από ορισμένου χρόνου σε αορίστου δεν αντίκειται στο Σύνταγμα της χώρας μας και ενημέρωσε το αρμόδιο ελληνικό δικαστήριο που έφερε και το θέμα προς συζήτηση.
Το τελευταίο, με νέα απόφασή του που εκδόθηκε στις 23 Απριλίου του τρέχοντος δικαίου αναγνωρίζει την ακυρότητα της απόλυσης της αρχαιολόγου αλλά, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, πως κάλυπτε πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Σημαντικότατος για την ευτυχή έκβαση της υπόθεσης ήταν ο ρόλος του κ. Νικολουτσόπουλου σε μια στιγμή μάλιστα που όπως σημειώνει «βάλλονται οι εργαζόμενοι και ιδιαίτερα οι συμβασιούχοι». Ο ίδιος χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη απόφαση «ως ακόμη πιο σημαντική νίκη των συμβασιούχων, αφού για πρώτη φορά μετά την απόφαση του ΔΕΚ η Ελληνική Δικαιοσύνη ερμηνεύει με θετικό τρόπο την κοινοτική οδηγία 70/99».
Σύμφωνα με τον εργατολόγο που πρωτοστατεί στον αγώνα των συμβασιούχων για επανόρθωση των αδικιών που ετοιμάζονται σε βάρος τους, «οι αποφάσεις αυτές έχουν εκτός από την πραγματική βαρύτητα και έναν συμβολικό χαρακτήρα για τη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε εξιλαστήρια θύματα της ετεροκαθοριζόμενης οικονομικής και πολιτικής κρίσης».